Przemówienie burmistrza Chojnic podczas uroczystości z okazji 60-tej rocznicy zakończenia II Wojny Światowej oraz I rocznicy wstąpienia Polski do Unii Eropejskiej.
W najnowszej historii Polski są moim zdaniem trzy wydarzenia umiejscowione w przestrzeni ostatnich sześćdziesięciu lat, które są dla nas najważniejsze: zakończenie II wojny światowej w 1945 roku, Okrągły Stół i rozpoczęcie transformacji społeczno-gospodarczej w 1990 roku oraz przystąpienie Rzeczypospolitej do Unii Europejskiej 1.05.2004r.
Byłem uczestnikiem dwóch ostatnich i tak jak każdy Polak mam z tego powodu wielką satysfakcję. Moją wiedzę o II wojnie światowej czerpałem dwa razy. Raz do 1990 i potem drugi raz kiedy mogłem wiedzę uzupełnić o wydarzenia, które przed Polakami ukrywano.
Najważniejszy jest pokój oraz przyszłość Europy i Świata jednak chciałbym uzmysłowić naszym Gościom i Państwu jak tragiczna była historia Polski w wyniku wybuchu II wojny światowej i bezpośrednio po jej zakończeniu.
Dwadzieścia lat przed wybuchem II wojny światowej w wyniku Traktatu Wersalskiego oraz zrywów powstańczych odzyskaliśmy niepodległość.
W 1795 roku nasi sąsiedzi doprowadzili do ostatecznego rozbioru Rzeczypospolitej. Wymazano z mapy Europy kraj który w 1683 roku ratował Europę przed najazdem Turków pod Wiedniem (król Jan III Sobieski) , kraj który w XV i XVI i jeszcze XVII wieku był mocarstwem europejskim tocząc wygrane wojny z Rosją, Turcją i Szwecją.
Polacy szczycą się zrywami niepodległościowymi z końca XVIII i XIX wieku. Są one nazywane „Najdłuższą wojną nowoczesnej Europy”. Kościuszko, Pułaski, Bem, wojny napoleońskie, powstanie listopadowe i styczniowe to wydarzenia które tłumaczą moim zdaniem postawę Polaków w okresie II wojny światowej. Moi rodacy nigdy nie akceptowali niewoli i utraty niepodległości. Nigdy biernie nie czekali na zmianę uwarunkowań historycznych. Wielu z nich zginęło za wolność, zresztą nie tylko Polski, ale również wielu innych krajów.
Trudny okres który przedstawiłem miał się powtórzyć, ale w krótszym czasookresie i z wielką ilością ofiar.
W 1920 roku po raz drugi Polska wpłynęła na losy Europy. Dzięki wygranej Bitwie Warszawskiej z bolszewikami – nazywanej „cudem nad Wisłą” niedopuściliśmy do rozprzestrzenienia się komunizmu na Europę w tej formie jaką wówczas w Rosji propagował Lenin. Gdyby Polska przegrała to na pewno rewolucja bolszewicka dotarłaby do Niemiec i Europy zachodniej. Największą tragedią był jednak wybuch II wojny światowej. Polska jako jedyny wówczas kraj w Europie nie zgodziła się na ustępstwa wobec Hitlera. Zapłaciliśmy wielką cenę. Trzeba jednak pamiętać, że we wrześniu 1939 roku zostaliśmy napadnięci przez hitlerowskie Niemcy, a 17 września przez Związek Radziecki. Zostaliśmy też opuszczeni przez sojuszników Francję i Anglię, które ograniczyły się tylko do wypowiedzenia wojny Niemcom. Przegraliśmy kampanię wrześniową jednak jak się potem okazało walczyliśmy dłużej niż Francja i inne kraje.
Wracam do 1795 roku i porównuję go z 1939. Nie sposób nie zauważyć podobieństwa. II wojna jest najbardziej mroczną kartą historii. Proszę jednak abyście pamiętali, że Polacy walczyli na wszystkich frontach II wojny. Od Norwegii poprzez Anglię, Rosję, Afrykę Pn., Włochy, Holandię, Belgię i Niemcy do zdobycia Berlina. Mieliśmy wówczas największą armię podziemną w Europie; byliśmy 4-tą co do wielkości po Ameryce, Rosji i Anglii siłą militarną koalicji antyhitlerowskiej. II wojna się skończyła jednak Europa została podzielona w Jałcie na strefy wpływów. W 1945 roku nie odzyskaliśmy pełnej niepodległości. Musieliśmy na nią poczekać jeszcze 45 lat – do 1990 roku. W Europie zbudowano mur berliński i żelazną kurtynę. Historia znowu miała się dla Polaków powtarzać. W latach 1945-1990 dochodziło do protestów i zrywów przeciwko centralnie sterowanemu państwu, które było przyporządkowane na podstawie porozumień jałtańskich Moskwie.
Pierwszym krajem w Europie który wyzwolił się z wpływów radzieckich była Polska w 1989 roku. Daliśmy przykład innym, ale droga prowadziła przez powstanie Solidarności w 1980 roku, stan wojenny w 1981 roku do okrągłego stołu w 1989r. Były ofiary i blisko dwudziestoletnia walka o pełną suwerenność.
Od tamtego momentu mija dopiero 15 lat. To bardzo mało dla historii. Dzięki Pierestrojce, likwidacji ZSRR i przeobrażeniom zaczęliśmy budować wspólny dom, wspólną Europę.
Transformacja społeczno – gospodarcza rozpoczęta przez rząd Tadeusza Mazowieckiego doprowadziła do urynkowienia gospodarki, do jej uniezależnienia od wpływów dawnego bloku Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Efektem transformacji było wprowadzenie niezależnych samorządów terytorialnych, które stały się jednym z filarów rozwoju w Polsce.
Należy pamiętać, że oczekiwanym, lecz nie na tak wielką skalę efektem przeobrażeń jest bezrobocie. Zagraża ona podstawom egzystencji co piątej rodziny w naszym kraju.
Blisko 14-to letni okres pracy doprowadził nas do daty najważniejszej 1.05.2004 zostaliśmy członkiem Unii Europejskiej. Często mówiono: jesteście w Europie!
Jestem przekonany, że zawsze w niej byliśmy, czego dowodem jest ponad 1000 letnia historia Polski i jej wpływ na wydarzenia w Europie. Doszło jednak do unicestwienia jakichkolwiek efektów traktatu w Jałcie. Nareszcie możemy podróżować i rozwijać się bez barier. Możemy czerpać z doświadczeń krajów starej Unii. Możemy pomagać innym krajom słowiańskim w rozwoju i integracji z Europą.
Po roku członkowstwa w UE próbujemy podsumować efekty: Miniony rok był jednym z najlepszych okresów w naszej najnowszej historii. Staliśmy się silniejsi. Pokazaliśmy, że potrafimy spożytkować szanse związane z integracją. Szybko rozwija się gospodarka, napływają inwestycje, rośnie eksport. Po raz pierwszy mamy nadwyżkę eksportu nad importem. Wiarygodnie spłacamy stare długi, poprawiamy stan środowiska naturalnego. Umacnia się również pozycja międzynarodowa Polski. Nie spełniły się czarne scenariusze pisane odnośnie Polski w niektórych krajach Unii. Nasza żywność nie zalała Europy – chociaż jest hitem i jej eksport stale rośnie. Nie ma masowej emigracji zarobkowej – chociaż Polacy pracujący w rożnych krajach Unii i są dobrze oceniani.
Są jednak kraje, które dla nas nie otworzyły rynku pracy. My nie odpowiadamy tym samym.
Pozyskaliśmy pieniądze na rozwój infrastruktury i innych obszarów. Najlepszym przykładem są Chojnice. Bez pieniędzy Unijnych nie wykonalibyśmy inwestycji, które rozpoczną się w maju i czerwcu tego roku. Uzyskaliśmy 70-cio procentowe dofinansowanie do kosztów ich realizacji. Mamy już zapewnione pieniądze, będą to największe inwestycje w historii Chojnic:
– przebudowa układu drogowego Chojnice – Charzykowy (22 mln PLN z UE, 8 mln PLN wkładu własnego),
– rewitalizacja obiektów starego szpitala (12 mln PLN z UE, 4 mln PLN wkładu własnego),
– budowa obwodnicy Chojnic (ok. 200 mln PLN – w tym 70% z UE).
Złożyliśmy też kolejne projekty na ok. 30 mln PLN
Bez UE niemożliwy byłby tak dynamiczny rozwój. Nie może być jednak Europy dwóch prędkości Nie może być podziałów na kraje rozwinięte i rozwijające się. Europa ma być naszą wspólną Ojczyzną, do której wniesiemy nasz dorobek i zaangażujemy się w jej rozwój.
W przyszłym roku obchodzimy 10-cio lecie współpracy i przyjaźni z Emsdetten. Współpracujemy też od 7 lat z Waalwijk. Czerpaliśmy same korzyści ze współpracy z Wami. Bardzo pragnę podziękować. Dla mnie i moich współpracowników to przede wszystkim nauka i doświadczenie, z którego korzystamy wprowadzając Wasze rozwiązania u nas. Bardzo nam też pomogliście materialnie, jesteście darczyńcami dla Chojniczan.
Ucząc się od Was próbujemy dzisiaj pomagać miastu Korsuń na Ukrainie, które łudząco przypomina Chojnice sprzed 15-20 lat. Współpracujemy też z białoruskim Mozyrem, ale niestety nie dokonano jeszcze na Białorusi przemian ustrojowych.
Patrzę z optymizmem w przyszłość jednak mam świadomość, że nie wszyscy Polacy, nie wszyscy chojniczanie są szczęśliwi. Blisko 40% Polaków żyje dzisiaj na granicy minimum socjalnego. Bezrobocie kładzie się cieniem na wszystkich sukcesach.
Wierzę jednak, że może nie od razu, ale w ciągu najbliższych 10-ciu lat uda nam się znacząco poprawić ten wielki problem społeczny w Polsce. Dziękuję Wam, że jesteście razem z nami w tak ważnej chwili. Mam nadzieję, że nasza współpraca będzie się dalej intensywnie rozwijać. Wasze piękne miasta, które reprezentujecie są dla was wzorem do naśladowania.
Za wszystko bardzo dziękuję.
